Πώς καθιερώθηκε ως διεθνές σήμα κινδύνου

Η έννοια του SOS είναι ευρέως γνωστή με την έκτακτη ανάγκη στην οποία αναφέρεται, να έχει συνδυαστεί με αναφορές σε ταινίες με πρωταγωνιστές που χάνονται σε ερημικά νησιά ή πλοία που βυθίζονται να εκπέμπουν έκτακτο σήμα κινδύνου.

Χρησιμοποιείται ως κώδικας έκτακτης ανάγκης από το 1905, αλλά πόσοι είναι εκείνοι που πραγματικά γνωρίζουν την έννοια των τριών αυτών γραμμάτων και την προέλευσή της λέξης ;

Η απάντηση στο πρώτο ερώτημα είναι ότι αυτά τα τρία γράμματα δεν σημαίνουν απολύτως τίποτα, όπως εξηγεί και το Reader’s Digest. Στην ουσία δεν πρόκειται για κάποιο ακρωνύμιο, καθώς πρόκειται για μία ακολουθία σημάτων Μορς, που εισήχθη επί τούτου από τη γερμανική κυβέρνηση σε ένα σύνολο κανονισμών ραδιοφώνου το 1905 για να ξεχωρίζει τις σημαντικές από τις λιγότερο σημαντικές τηλεγραφικές μεταδόσεις. Μεταφρασμένο σε κώδικα Μορς, λοιπόν, θα έμοιαζε κάπως έτσι: «. . . – – -. . .». Τρεις κουκκίδες, τρεις παύλες, και ξανά τρεις κουκκίδες.

Σε μια εποχή, λοιπόν, που τα διεθνή πλοία γέμιζαν όλο και περισσότερο τις θάλασσες και ο κώδικας Μορς ήταν ο μόνος στιγμιαίος τρόπος επικοινωνίας μεταξύ τους, τα πλοία χρειάζονταν έναν γρήγορο τρόπο για να δείξουν ότι κάποιο πρόβλημα μόλις είχε παρουσιαστεί.

Αρχικά, διαφορετικά έθνη χρησιμοποίησαν διαφορετικούς κώδικες. Η Βρετανία, για παράδειγμα, ευνόησε το CQD σύστημα. Ένας λόγος, όμως, που τελικά η χρήση του δεν ευδοκίμησε ήταν ότι όταν ο Τιτανικός βυθίστηκε τον Απρίλιο του 1912, μετέδιδε ένα μείγμα κλήσεων CQD και SOS. Με την σύγχυση που δημιουργήθηκε, όμως, από τον συνδυασμό αυτών των δύο συστημάτων το CQD οδηγήθηκε τελικά στην αχρησία.

Με τον καιρό η σειρά των τριπλών κουκκίδων και παυλών που πρότεινε η γερμανική κυβέρνηση σύντομα έγινε το διεθνές «φαβορί», λόγω της απλότητάς του. Μεταδιδόμενο χωρίς παύση και επαναλαμβανόμενο κάθε λίγα δευτερόλεπτα, το νόημα του SOS ήταν ξεκάθαρο, ειδικά επειδή δεν αποτελούσε καμία άλλη γνωστή λέξη ή συντομογραφία.

Υπάρχει, ωστόσο, ακόμη μία οπτική που ενισχύει την επικράτησή του. Όχι μόνο το SOS είναι μια παλίνδρομη λέξη που διαβάζεται το ίδιο τόσο προς τα δεξιά, όσο και προς τα αριστερά, είναι και μια λέξη που μοιάζει πανομοιότυπη είτε διαβάζεται ανάποδα, από πάνω προς τα κάτω και το αντίθετο. Όταν είναι χαραγμένο σε μια χιονοθύελλα, για παράδειγμα ή γράφεται σε στην αμμουδιά σε μια παραλία, το SOS εξακολουθεί να μοιάζει με SOS ανεξάρτητα από τον τρόπο με τον οποίο πλησιάζει το ελικόπτερο διάσωσης.

Μέχρι το 1908, ο κώδικας που γνωρίζουμε τέθηκε σε ισχύ ως το επίσημο διεθνές σήμα κινδύνου και παρέμεινε έτσι μέχρι το 1999, όταν ο κώδικας Μορς κηρύχθηκε πια «νεκρός», με την τεχνολογία και τα επιτεύγματά της να αναλαμβάνουν τα ηνία.